We lezen vandaag van Psalm 119, de verzen 129 tot en met 144.

Algoritmes. Dag in dag uit bepalen algoritmes een groot deel van je leven. Vaak onbewust. Het zijn algoritmes die op basis van je online profiel kunnen bepalen wie je mogelijke partner wordt. Het zijn algoritmes die je zoekopdrachten op internet aanvullen of voorsorteren. Het zijn algoritmes die je interesses op Youtube of sociale media spiegelen met het aanbieden van content dat aansluit op je surfgedrag. Algoritmes automatiseren bepaalde beslissingen. De overheid werkt met algoritmes om gedrag van burgers te voorspellen. De kans dat een burger zijn belasting niet betaalt of vervalt in crimineel gedrag is uit te rekenen en te voorspellen. Algoritmes zijn dragende, onzichtbare structuren die van grote invloed zijn op ons denken, doen en leven.

De Britse rabbijn, wijlen Jonathan Sacks, noemt de wet, de thora, een algoritme. Een dragende, onzichtbare structuur die ons denken, doen en leven kan bepalen. Als ik psalm 119 lees dan moet ik daar aan denken. De wiskundige, herhalende opzet van de psalm heeft iets van een algoritme. Zoals je waarschijnlijk ondertussen wel van mijn waarde collega's begrepen hebt bestaat een strofe in psalm 119 uit acht verzen, beginnend met een letter van het Hebreeuwse alfabet. Wij hebben vanmorgen de strofen gelezen die beginnen met de Hebreeuwse letters 'pe' en 'tsade'. Elke strofe bevat acht synoniemen van het woord wet. Als een terugkerende diverse cadans die het levensritme van God weergeeft voor het leven van alledag.

Wat opvalt in lofrede op de wet van God is het immanente 'hier-en-nu-karakter' van de vruchten van de wet. Vanuit de reformatie is er nog wel eens een karikatuur ontstaan van de wet in het OT als werkverbond waar het voldoen aan de wet de voorwaarde was voor het eeuwige leven in het hiernamaals. Dit werkverbond van het OT werd dan tegenover het genadeverbond in het NT gezet waar het eeuwige leven gekoppeld werd aan de onvoorwaardelijke liefde van God, geopenbaard in Zijn Zoon Jezus Christus. Als we echter de lofrede van de psalmist lezen in de twee strofen van vandaag zien we hoe de psalmist de vruchten van de wet vooral in het 'hier-en-nu' plaatst: ze geven licht, ze zijn juist, eerlijk en betrouwbaar, zuiver en waar. Ze geven vreugde en zijn rechtvaardig voor altijd. Het inzicht in de wet doet leven.

In het boek 'A Secular Age' van Charles Taylor beschrijft hij hoe onze wereld 'onttoverd' is. Dat wil zeggen dat door onder andere de Verlichting in de afgelopen eeuwen de wereld steeds meer gesloten is voor al het bovennatuurlijke. Geesten, demonen en goden zijn verdwenen en niets 'hogers' lijkt ons nog te beïnvloeden. Er is geen 'boven' meer, er is alleen nog maar 'beneden': het leven in het hier en nu. Taylor beschrijft ook hoe deze verschuiving van invloed is op mensen die nog wel in een God geloven. Hoe ook bijvoorbeeld christenen hun geloof steeds meer van beneden af zijn gaan invullen. Geloof moet authentiek zijn, van binnenuit komen en passen bij je. De evangelische beweging is niet denkbaar zonder de door Taylor beschreven verschuiving.

Maar zelfs daar, in die onttoverde wereld met haar 'hier-en-nu' nadruk zoekt Gods Woord ons op en begint ons te onderwijzen. De psalmist beschrijft hoe de woorden van God licht en inzicht brengen, juist in het hier-en-nu. Licht en inzicht door het Woord van God kan een heftige ervaring zijn. Het kan ons juist die kanten laten zien die we liever in het donker houden. Het opvolgende gebed van de psalmist is dan ook: keer u tot mij en wees mij genadig. Want licht en inzicht alleen kunnen ons ontmoedigen. Licht en inzicht brengen ons vanzelf bij de noodzaak van genade. Genade waar de psalmist op rekent want hij bemint de naam van God. Liefde is de motiverende factor van de psalmist. Niet angst, niet een plekje in de hemel. Maar liefde voor de naam van God waarmee de genoemde vruchten van de wet tastbare bewijzen zijn van Gods goedheid in het 'hier-en-nu'.

Het algoritme van Gods Woord kan ons denken, doen en leven vandaag als een onzichtbare structuur dragen. Hoe meer we ons wenden tot Gods Woord, des de nauwkeuriger doet het algoritme van Gods Woord zijn werk in ons leven. Automatiseert het onze beslissingen, voorspelt het ons gedrag en spiegelt het ons dagelijks leven in het 'hier-en-nu' in verhouding tot de eeuwigheid. Verlost het Woord ons van de hoge, zelfverwerkelijkingseisen van onze tijd en biedt het zicht op genade en relatie. Misschien kun je vandaag het besluit nemen om meer tijd te investeren in het algoritme van Gods woord dan in het voeden van al die andere online algoritmes. "Want Uw richtlijnen zijn rechtvaardig tot in eeuwigheid, geven mij inzicht en ik zal leven."