Vandaag is de dag van psalm 140. We lezen psalm 140 helemaal.

In de 'Culture Code' beschrijft Daniel Coyle het 'rotte appel' experiment. In dit experiment wordt Nick, de 'rotte appel', ingebracht in veertig groepjes die de opdracht kregen een marketing plan voor een start-up te schrijven. De anderen in de groepjes weten niet dat Nick is ingebracht als rotte appel om de groepsprestaties te saboteren. Nick had verschillende tactieken om de groepsprocessen te saboteren. Door zich echt als een eikel te gedragen, of door zich heel lui of heel deprimerend op te stellen. Nick was hier heel goed in en hij wist de groepsprestaties gemiddeld met 30 tot 40 procent terug te brengen. Behalve bij één groep. Er was één groep waar Nick geen vat op kreeg. En dit kwam vooral door één andere persoon in die groep. Laten we hem Jonathan noemen. Het lukte Jonathan elke keer om de acties van Nick te neutraliseren. Was Nick een eikel dan maakte Jonathan een verbindende of warme opmerking waarmee hij de potentiële onstabiele situatie weer stevig maakte. Was Nick lui dan ging Jonathan de groep voor in energie. Was Nick depressief dan wist Jonathan de sfeer te openen met vragen, verhalen en ideeën. In de kern wist Jonathan elke keer opnieuw een situatie van veiligheid te creëren waardoor de anderen aangehaakt bleven en de groepsprestatie niet terugliep ondanks de aanwezigheid van Nick.

In veel, heel veel van de psalmen die we hebben gehad is veiligheid een van de onderliggende fundamentele thema's. Zo ook in psalm 140. David die zich aan alle kanten voelt ingesloten door degenen die hem kwaad willen doen met bruut geweld. Die met hun boze plannen heel de dag de strijd zoeken. Die met hun scherpe tong woorden als gif verspreiden. Mensen in het leven van David die hem voortdurend laten leven in de onveiligheid.
In ons aangeharkte Nederlandse leven hebben deze teksten soms een bevreemdende werking op ons. Heb je David weer met zijn vijanden kun je denken. Maar toch, velen van ons weten wat onveiligheid is. Hoe er mensen in je leven zijn die er voortdurend op uit lijken te zijn om je stoelpoten onder je vandaan te zagen. Of mensen die precies lijken te weten op welke knop ze moeten drukken om je minderwaardig te laten voelen. Situaties waarvandaan je met de woorden van deze psalm mee kunt bidden om bescherming in de confrontaties die er zijn en gaan komen.
Nadat David zijn geloof in God de machtige redder heeft uitgesproken bidt hij dat zijn vijanden mag gebeuren wat ze hem hebben willen aandoen. Dat het hoofd van zijn belagers wordt getroffen door de vloek van hun lippen. Het is een bede om recht vanuit het 'oog-om-oog en tand-om-tand' principe, een bede om recht vanuit genoegdoening.

David neemt hier het recht niet in eigen hand maar vraagt God om hen te laten gebeuren wat David zelf is overkomen. Toch zit er voor ons christenen bij het lezen van een dergelijke tekst een randje. Jezus die in de Bergrede het oog-om-oog principe becommentarieert door voor te stellen de linker wang toe te keren als je op de rechterwang geslagen wordt. Jezus die met die woorden vooruitliep op Zijn kruisdood waarin Hij niet alleen jouw zonden zou dragen, maar ook die van je vijanden. Dit betekent dat jouw vijanden van dezelfde genade leven als jij. De klap met de buitenkant van de rechterhand op de linkerwang is in het Oude Oosten een vernederende klap. Met het toekeren van de linkerwang toont degene die de klap gekregen heeft dat men op hetzelfde gelijkwaardige niveau staat. Het is een neutraliserende daad waardoor de keten van geweld doorbroken wordt. Het is in de kern de weg van Jezus waarin Hij ons uitnodigt in Zijn voetspoor. Het is deze weg die het slot van psalm 140 in beeld brengt waar zwakken en armen in een adem genoemd worden met de rechtvaardigen en oprechten. Het zijn de armen van geest, de zwakkeren, de zachtmoedigen, de oprechten die hongeren en dorsten naar gerechtigheid die het Koninkrijk van God beërven.

Het opvallende in het 'rotte appel' onderzoek was niet zozeer het succes van de saboteur Nick, maar de betekenis van de neutraliserende acties van Jonathan. Er is niet veel voor nodig om een situatie onveilig te maken maar er bleek ook helemaal niet zoveel voor nodig te zijn om de onveiligheid uit de lucht te halen. Jonathan maakte niet zozeer gebruik van opvallende strategieën of dominante kracht. Het waren subtiele, kleine gedragingen die het verschil maakten waardoor de teamleden zich alsnog veilig wisten. Vandaag mag jij bijdragen aan de veiligheid van de ander. En in de onveilige situaties waarin jij je bevindt mag je op zoek gaan naar de weg van Jezus. Hoe doorbreek je de keten van geweld in woord en daad? Jij staat op dezelfde grond als de ander. Jij leeft van dezelfde genade als de ander. In Jezus voetspoor heb je niets meer te verliezen dan wat Hij al gedragen heeft.